In het Prinsjesdag artikel beloofden we een aantal thema's verder uit te diepen. In dit artikel gaan we in op preventie, zorg en welzijn. We bespreken de stand van zaken over het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA), het belang van samenwerken in de zorg en het sociaal domein en wat BONVUE hierin kan betekenen.
Huidige stand van zaken preventie en preventieve zorg
Het nieuwe kabinet ondersteunt de implementatie van het GALA als één van de maatregelen om de gezondheid van de bevolking te bevorderen. In de Miljoenennota wordt duidelijk dat de beschikbare middelen voor de uitvoering van GALA na 2025 worden gehalveerd. Dit brengt risico's met zich mee. Investeren in preventie binnen de zorg is cruciaal om de groei van gezondheidsproblemen te beperken en een stijgende zorgvraag en hogere zorgkosten te voorkomen. Door preventie structureel centraal te stellen, investeren we in zowel de gezondheid van mensen als in een duurzaam en toekomstbestendig zorgsysteem.
Aan de ene kant vormt de halvering van middelen na 2025 een uitdaging, maar anderzijds biedt het gemeenten de mogelijkheid om het GALA op een creatieve en efficiënte manier uit te voeren, zodat de beschikbare middelen daar worden ingezet waar ze het meest nodig zijn. Bovendien stimuleert het gemeenten om voortdurend te evalueren of het gevoerde beleid de beoogde resultaten oplevert.
Stand van zaken Integraal Zorgakkoord
Het IZA omvat afspraken tussen de overheid, zorgverzekeraars en zorgpartijen om de zorg in Nederland te verbeteren en toekomstbestendig te maken. Het doel is om samen te werken aan het toegankelijk en betaalbaar houden van de gezondheidszorg en het verbeteren van de kwaliteit. Dit omvat een duurzame samenwerking tussen zorg, welzijn en het sociaal domein.
Door alle zorgregio's worden momenteel aanvragen ingediend om beroep te doen op het IZA-budget voor 2025. Een tussentijdse evaluatie van het IZA, uitgevoerd in juni 2024, heeft enkele belangrijke vragen en uitdagingen aan het licht gebracht. De evaluatie laat zien dat er wel enige vooruitgang is geboekt in het bevorderen van samenwerking tussen zorg- en welzijnsorganisaties, maar dat de uitvoering van nieuwe initiatieven traag verloopt.
Er is bezorgdheid over hoe de IZA-doelen in de praktijk verder gerealiseerd kunnen worden. Dit vraagstuk speelt vooral bij gemeenten, omdat zij medeverantwoordelijk zijn voor een sluitende aanpak, maar hiervoor onvoldoende capaciteit en middelen hebben. De VNG heeft tevens de onderhandelingen met het Rijk over het IZA voorlopig stopgezet, omdat het Rijk de voorwaarden die door de IZA-partners zijn gesteld voor deelname aan de transformatie niet naleeft.
Het Rijk is nog steeds voornemens om samen met alle IZA-partners te werken aan IZA 2.0, waarbij enkele nieuwe elementen worden toegevoegd, waaronder een versterking van de verbinding tussen de zorg en het sociaal domein.
Belang van samenwerking tussen de zorg en het sociaal domein
Het is essentieel om de verbinding tussen zorg en het sociaal domein te behouden, omdat dit bijdraagt aan een integrale aanpak van gezondheid en welzijn. Welzijn op Recept (WoR) is een voorbeeld van een initiatief dat het belang van samenwerking tussen deze domeinen typeert en valt meestal onder de sociale basis; het fundament van het stelsel voor zorg, ondersteuning en meedoen. Bij WoR verwijzen zorgprofessionals patiënten naar welzijnsactiviteiten, terwijl het sociaal domein zorgt voor toegang en participatie. Dit bevordert een preventieve aanpak, waarbij zowel medische zorg als sociale factoren worden aangepakt.
Een sterke verbinding en een gezamenlijke verantwoordelijkheid helpt ons beter in te spelen op sociale determinanten, de toegang tot zorg te verbeteren en effectievere preventieve maatregelen te ontwikkelen. Daarnaast bevordert samenwerking tussen zorgverleners en professionals een holistische benadering, wat leidt tot betere ondersteuning voor inwoners en een gezondere samenleving.
Huidige uitdagingen in de samenwerking en transformatie
Er heerst nog veel onduidelijkheid over de financiële situatie van gemeenten en in hoeverre zij de mogelijkheid krijgen om extra inzet te leveren op preventie en gezondheidsbevordering. Gemeenten geven aan dat zij, door een ongelijke verdeling van bestuurlijke en financiële sturingskracht, onvoldoende in staat zijn om de overgang van zorg naar gezondheid te sturen en de IZA-doelen te behalen. Dit terwijl de gewenste transformatie zonder de actieve betrokkenheid van gemeenten geen kans van slagen heeft. Wanneer gemeenten zich terugtrekken uit de samenwerking, zullen zorgpartijen en zorgverzekeraars de doelstellingen niet meer behalen en is er geen sprake meer van een sluitende aanpak. Dit heeft gevolgen voor de houdbaarheid van het zorg- en ondersteuningssysteem, wat uiteindelijk de gezondheid van de inwoners en de kwaliteit van de dienstverlening in gevaar brengt.
Wat kunnen wij hierin betekenen?
Vanuit BONVUE ondersteunen we gemeenten bij het ontwikkelen en implementeren van effectief beleid om de gezondheid en vitaliteit van inwoners te bevorderen. Samen met onze partners creëren we een preventieve aanpak die aansluit bij de specifieke behoeften en uitdagingen van uw organisatie. Onze diensten bestaan uit het analyseren van lokale gezondheidsdata, het identificeren van risicogroepen, het ontwikkelen van gerichte interventies en het betrekken van relevante partners.
Meer weten? Neem gerust contact op, dan kijken we samen alle mogelijkheden.