Het kabinet Schoof staat voor een aantal grote uitdagingen, variërend van de energietransitie, tot de vergrijzing en het herstel na de pandemie. Maar misschien wel de grootste uitdaging is het herstellen en het terugverdienen van het vertrouwen van burgers.
Bijna de helft van de Nederlanders (43%) vindt dat de overheid onvoldoende naar burgers luistert en bijna 60% vindt dat de politiek onvoldoende opkomt voor de burgers (SCP, 2024). Naast alle andere zaken die spelen, is het des te meer van belang om de verkiezingsbeloften te verwezenlijken. Maar hoe gaat het kabinet dit bekostigen en waar liggen de prioriteiten? Dat is vandaag op Prinsjesdag duidelijk geworden.
In dit artikel geeft BONVUE een korte toelichting op de belangrijkste onderwerpen. De komende tijd zullen we dieper ingaan op enkele belangrijke pijlers en wat dit betekent voor het sociaal domein.
1. Klimaat, duurzaamheid en energietransitie
Een centrale pijler van Prinsjesdag is de aanpak van klimaatverandering. Het kabinet zal inzetten op een draagbaar, haalbaar en uitvoerbaar klimaatbeleid met concrete doelstellingen voor CO2-reductie en blijft zich committeren aan de nationale en internationale klimaatdoelstellingen.
Dit betekent meer investeringen in duurzame energie zoals het bouwen van twee kerncentrales, welke in 2040 energie kunnen leveren. Tegelijkertijd worden er maatregelen getroffen om de energietransitie te versnellen. Denk aan stimulansen voor elektrische mobiliteit, de uitbreiding van wind- en zonne-energie, en strengere normen voor industrieën.
2. Wonen
De wooncrisis heeft een prominente plek in het Hoofdlijnenakkoord. Er worden maatregelen getroffen die het woningtekort aanpakken, zoals de bouw van honderdduizenden nieuwe woningen en manieren om de toegankelijkheid van de woningmarkt te vergroten voor starters en middeninkomens. Daarnaast zal er aandacht zijn voor verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, ook om dichter bij de gewenste resultaten van de energietransitie te komen.
3. Zorg en sociaal domein
De hervorming van de gezondheidszorg is een belangrijk speerpunt, vooral met het oog op de (dubbele) vergrijzing. Er ligt een focus op preventieve zorg, het versterken van de eerstelijnszorg, en het betaalbaar houden van zorg voor iedereen. Zo is één van de plannen om het eigen risico in 2027 te verlagen van €385 naar €165. Tegelijkertijd wordt er ingezet op de versterking van het sociaal domein, met meer aandacht voor mentale gezondheid, jeugdzorg en een eerlijke verdeling van zorgkosten.
4. Bestaanszekerheid
Het kabinet neemt extra stappen om de koopkracht van mensen met een laag of middeninkomen, uitkeringsgerechtigden en grote gezinnen te verbeteren. Daarom wordt er volgend jaar €2 miljard geïnvesteerd in structurele maatregelen, zodat iedereen kan participeren in de samenleving en om armoede terug te dringen. Het kabinet wil dat zo veel mogelijk mensen gebruik maken van uitkeringen en toeslagen waar de burger recht op heeft.
5. Internationale samenwerking
Tot slot is er op Prinsjesdag aandacht voor internationale samenwerking, zeker in het licht van geopolitieke spanningen en de noodzaak van een gezamenlijke aanpak van grensoverschrijdende uitdagingen zoals klimaatverandering en pandemieën. De defensie-uitgaven worden verhoogd om de NAVO-doelstellingen te halen en de cyberveiligheid te versterken, maar ook blijft het kabinet Oekraïne steunen in de oorlog.